Duitslands beroemdste lange-afstands pad, de Rennsteig, kent sinds 2000 ook een variant die als lange afstands mountainbike route gefietst kan worden. Van het dorpje Hörschel aan de Werra, op korte afstand van Eisenach, tot Blankenstein aan de Saale is een afwisselende 195 km lange route bewegwijzerd. Zo'n 26 kilometer zijn identiek aan de Rennsteig, de rest voert langs parallelweggetjes en paden. Het is een echte kammenweg die de waterscheiding volgt tussen Elbe, Rijn en Weser. De route is voor zeker driekwart onverhard en met zijn ± 3500 hoogtemeters en soms steile passages behoorlijk pittig. Het parcours is op een klein stukje na weinig 'technisch' en daarom ook met bagage goed te doen.
Aan de vooravond van onze driedaagse trektocht over de Rennsteig schijnt het meizonnetje nog wat bleekjes op de fraai gerestaureerde Marktplatz in Eisenach. Veel vrouwen met geverfde haren, weinig mobieltjes en veel rokers is wat de voormalige 'aussies' nog onderscheidt van de 'wessies'. In de stube waar we ons ein Großes Weißbier laten smaken, arriveert een stamgast. Hij loopt iedere tafel af en tikt bij wijze van groet even met de wijsvinger op het houten blad. We willen morgen bijtijds op pad dus gaan we al vroeg terug naar Wanderpension Storchenturm, een goedkoop en zeer sfeervol adres net buiten het centrum.
De volgende ochtend valt de aanrijroute naar Hörschel tegen. We zijn vermoedelijk ergens fout gereden en belanden op een van de vele splinternieuw aangelegde wegen in voormalig Oost-Duitsland. Tussen druk verkeer en in een boog om nagelnieuwe fabrieken in Stedtfeld bereiken we na 9 kilometer Hörschel en vinden makkelijk het officiële beginpunt van de route.
Het gaat direct tussen weilanden en velden heftig omhoog met lange stukken boven de 10%. In amper 2 kilometer overwinnen we meer dan 150 meter hoogteverschil waarna het in het bos gelukkig wat afvlakt. Ter hoogte van Ruhla besluiten we een taartpauze in te lassen. Dat betekent wel dat we 2 kilometer steil naar beneden moeten, maar het dorp blijkt de moeite waard. Pittoreske vakwerkhuizen omlijsten de straten en de konditorei op de hoek heeft eersteklas himbeertorte. (Frambozentaart).
Later die middag wijken we nogmaals even van de route af om de Große Inselberg te beklimmen. Vanaf de Kleiner Inselberg die aan de route ligt gaat een 1.5 kilometer lange kasseiweg met continu 8% steiging naar het hoogste over de weg bereikbare punt van het Thüringerwald: de Große Inselberg 915m. Bovenop zijn allerhande zendstations, een jeugdherberg, parkeerterreinen, een berggasthof en vooral een schitterend uitzicht. Een mooie plek voor een warme lunch met knödel en gulasch. Met een volle maag fietsen we door naar het Nesselberghaus waar we de overnachting gepland hebben. Het ligt eenzaam midden in de bossen aan een doorgaande weg en oogt wel heel erg stil. We besluiten dat we vanavond toch liever tussen de mensen willen zitten en dalen af naar Tambach-Dietharz om daar een slaapplaats te zoeken. Terwijl ik informeer bij het enige hotel dat we kunnen vinden heeft Henk sjans bij een groepje oudere dames dat op de bus wacht. 'Haben Sie es nicht kalt so ?' We fietsen ondanks de lage temperaturen van 10 tot 15 graden met korte fietsbroek. Als Henk ontkennend antwoordt volgt nog: 'Ja wij zijn al 80 jaar, maar we houden nog steeds van mooie mannenbenen hoor!'
Gut Runst
De volgende ochtend is het erg koud, maar de stevige klim terug naar de Rennsteig warmt de motor snel op. Dan volgt een fraai traject waarbij we urenlang op een hoogte van tussen de 700 en 900 meter hoogte over verlaten paden en wegen fietsen. We pauzeren vlakbij het imposante biathlon stadion van Oberhof in Gasthof de Grenzadler. Buiten traint de Deutsche national mannschaft biathlon. De ene groep fietst op MTB's, de andere rent rondjes om het stadion.
Verderop passeren we de Großer Beerberg die met 980m het dak van het Thüringerwald vormt. Halverwege de Rennsteig, een kilometer of 5 voor Neustadt, bezichtigen we de Großer Dreiherrenstein. Deze verweerde grenssteen dateert uit 1596 en markeert de grens tussen het toenmalige koninkrijk Pruisen, het vorstendom Schwarzburg en Sachsen-Meiningen. In Neustadt bevindt zich een Rennsteigmuseum. De waard van het belendende Gasthaus blijkt over een grote dosis historische kennis te beschikken en vertelt honderduit over de geschiedenis van de Rennsteig. Dat de Rennsteig al sedert de middeleeuwen een oude geheime koeriersweg was wisten we al. In 1666 werd deze weg voor het eerst opgemeten. Ook nu nog gebeurt dat vertelt de waard. Langs de route bevinden zich duizenden meetpunten die als basis dienden voor een uiterst nauwkeurige meting in het voorgaande jaar. De exacte lengte is op 168.3 km vastgesteld. Bij het afscheid leert hij ons nog de standaard groet van de Rennsteig wandelaars (en fietsers), 'Alle die entgegen kommen grüßt mann mit gut runst' . Het betekent Gute Rennsteigfahrt.

Masserberg is een merkwaardig dorp met zwarte leistenen huizen en een reusachtige glazen kliniek of kuuroord. Heel anders is het idyllische Friedrichshöhe dat op 800 meter hoogte gelegen is op een grote open plek in het bos en met 26 inwoners het kleinste dorp aan de Rennsteig is. De zwarte leistenen huizen contrasteren met het groen van de bergweiden die omzoomd worden door statige sparren. Aan het eind van het dorp ligt Pension Arnika, waar we aanbellen. De waardin doet open in witte jas en pingelt zelf wat van de overnachtingsprijs af. Voor wandelaars en fietsers geldt sowieso een korting en we mogen ook nog gratis gebruik maken van een original Thüringer Heubad. 's Avonds onder het eten vertelt de vrouw die ons bedient: 'Ich war unterwegs am Rennsteig mit mein Freund und wir sind hier geblieben' Hij werkt in het Infozentrum Naturpark Thüringerwald dat in een oude kerk is gevestigd en zij in Pension Arnika. Na het avondeten volgt eerst een sauna die wordt afgesloten met een ligsessie gewikkeld in badhanddoeken in houten ledikanten gevuld met hooi van de omliggende bergweiden. Voor vermoeide spieren en botten is er geen betere remedie denkbaar! In het hele pension hangt die onmiskenbare heerlijke caramelachtige geur van vers hooi.

De laatste etappe voert met fraaie uitzichten langs een stuwmeer naar Neuhaus. Er volgt een heel mooi stuk met schitterende vergezichten tot Berggasthof Brand. Dit was tot 1989 een Stasi vakantie-oord en dat lijkt ons een gepaste plek voor een pauze in het zonnetje op het binnenterras tussen de sombere houten barakken. Enige kilometers verder is de voormalige grens tussen oost en west nog steeds herkenbaar. Een kale strook waar het meeste beton en alle prikkeldraad is opgeruimd op een enkel 'monument' na. Daarna volgt een beduidend minder interessant stuk door West-Duitsland (Bayern) dat pal naast een drukke weg loopt. Terug in Thüringen maken we eerst een noordwaartse slinger naar Lehesten en komen daarbij langs oude leisteengroeven die een merkwaardig landschap opleveren. Na Lehesten met zijn markante kerk en pikzwarte leistenen huizen klimmen we nog eenmaal flink naar een hoogte van zo'n 750 meter. Met wat ups en downs verloopt het slot naar Blankenstein steeds makkelijker en eindigt met een spetterende afdaling tot helemaal beneden bij de Saale. Hier staan bij een houten brug over de rivier waar de Rennsteig eindigt of begint diverse gedenkborden en een gedenksteen ter ere aan Julius von Planckner, de landmeetkundig ingenieur die in 1830 de Rennsteig helemaal afliep en de grondslag legde voor de oudste lange afstands wandelroute van Duitsland.
Blankenstein, waar tot 1990 een enorme betonnen muur met prikkeldraadversperringen langs de Saale het beeld bepaalde is nog steeds geen gezellig dorp. De oude monstrueuze papierfabriek met een gigantische schoorsteen van 175 meter torent huizenhoog boven Gaststätte 'Zum Eck' uit. De schoorsteen staat overigens op het punt te worden afgebroken. Daarachter staat een na 'de Wende' splinternieuw gebouwde fabriek met een schoorsteen van 'slechts' 120 meter. De hooggelegen spoorbaan dwars door het dorp en de talloze pijpen, buizen en leidingen van de fabriek erlangs versterken het macabere dorpsbeeld. Niettemin is het in Gasthaus Rennsteig goed toeven voor weinig geld al smaakt de koffie als het uitzicht op de papierfabriek.

De volgende ochtend nemen we de boemeltrein met overstappen in Saalfeld en Arnstadt, terug naar Eisenach, waar we wederom onze intrek nemen in de Storchenturm. We beklimmen tot afscheid op onze mountainbikes de steile weg naar de Wartburg. Deze volgens de overlevering in 1067 gestichte burcht staat op de Unesco wereld erfgoedlijst. Maarten Luther, die van 1498 tot 1501 in Eisenach de Latijnse school St. Georg bezocht verbleef in 1521 tien maanden in de Wartburg. Hij vertaalde er het Nieuwe Testament in het Duits.

|
Onderweg
Algemene info: www.rennsteigportal.de
Trein Heenreis met de trein naar Eisenach en trein van Blankenstein naar Eisenach zie www.deutschebahn.de.
Kaarten en gidsen Beste gids is de Bikeline gids Rennsteig-Radweg, 7,50 Euro en o.a. te bestellen op www.fietsgidsen.nl. Als aanvullende kaart is de Kompass kaart nr. 118 schaal 1:50.000 ± 8,95 Euro het meest geschikt. Deze geeft wat meer overzicht en het begeleidende boekje bevat korte toeristische info.
Overnachten Er is redelijk veel accomodatie langs de Rennsteig zelf. Ook zijn er in alle dorpen die soms maar een paar km fietsen van de Rennsteig liggen ook pensions, kamers en hotels te vinden. Buiten het hoogseizoen is het vinden van onderdak geen enkel probleem en de prijzen liggen relatief laag. Voor 35 euro eet je met twee personen uitgebreid en een tweepersoonskamer heb je al vanaf 40 Euro. Speciaal aanbevolen zijn in Eisenach: Wanderpension Storchenturm, Georgenstraße 43a, tel: 0700 40404050. www.gasthof-am-storchenturm.de en in Friedrichshöhe: Pension Arnika, tel: 036704/80621, www.rennsteigpension-arnika.de 

|