Prijs Euro 9,50
4e druk maart 2008
96 pag, fullcolour met ringband

Fietsen vanuit Nijmegen 

Nijmegen, stad aan de Waal  
Nijmegen gaat door voor de oudste stad van Nederland en werd al door de Bataven bewoond toen de Romeinen onder Julius Caesar hier in 57 voor Christus arriveerden. Waarschijnlijk op en rond het Valkhof  bouwden zij het Oppidum Batavorum, de burcht van de Bataven die de Romeinen als bondgenoot hielpen bij de grensverdediging. Tijdens de Bataafse opstand na de dood van de beruchte keizer Nero in 68 na Christus werd deze burcht volledig verwoest. In de 1e eeuw na Christus verleende keizer Marcus UlpiusTraianus aan de nieuwe nederzetting ten westen van de tegenwoordige binnenstad het recht om markt te houden. Zo ontstond de naam Noviomagus (nieuwmarkt). Nijmegen heette toen voluit Ulpia Noviomagus Batavorum ofwel Ulpische Nieuwmarkt van de Bataven. Na de ineenstorting van het Romeinse rijk omstreeks 402 na Christus bleef de naam Noviomagus (ookwel Noviomagum) in zwang.  

Het was Karel de Grote die vanaf het jaar 777 op het Valkhof een imposante palts of versterkt paleis liet bouwen.  Nadat in 1047 deze burcht in vlammen was opgegaan werd in 1155 door keizer Frederik Barbarossa opnieuw een machtig kasteel gebouwd, gebruikmakend van oud steenmateriaal uit de Romeinse tijd en de Karolingische tijd (tijd van Karel de Grote).

Behalve om zijn luisterrijke historie staat Nijmegen vooral bekend om zijn grote variatie aan natuur en landschap. Deze landschappelijke diversiteit wordt in belangrijke mate bepaald door de ligging op de grens van enerzijds de stuwwallen die door de voorlaatste IJstijd werden gevormd en anderzijds het vlakke rivierenlandschap van Maas, Rijn en Waal.

Meer over Nijmegen en omgeving in Fietsen vanuit Nijmegen.

De 11 fietsroutes in dit boekje zijn uitgezet voor recreatieve fietsers die de wijde omgeving van Nijmegen beter willen leren kennen. De routes voeren over de beboste heuvels van het Nederlands-Duitse grensgebied, over de slingerende dijken van Maas en Waal en door polders, uiterwaarden en natuurgebieden van de Gelderse Poort. De routes variëren in lengte, maar zijn altijd in één dag te fietsen. De meeste routes hebben een inkorting of verlenging zodat iedereen, jong en oud, wel iets van zijn of haar gading vindt. In deze vernieuwde uitgave werden alle routes opnieuw gecontroleerd, herzien en van nieuwe kleurenfoto's en kaartjes voorzien.

De fietsroutes beginnen en eindigen bij het NS-station op het Stationsplein of op het parkeerterrein naast het Universitair Sportcentrum Gymnasion aan de Heijendaalse weg. Een 3.1 km lange verbindingsroute maakt het mogelijk alle routes vanaf hetzelfde punt te beginnen. Het routeboekje is voorzien van heldere digitaal getekende kaarten en ruim geïllustreerd met foto's.


   Het boekje is te koop bij:

-  Wito BV Bruna, Daalseweg 263 en Wito Beuningen
-  Nationaal Fietsmuseum Velorama, Waalkade 107
-  Boekhandel Augustinus, Groesbeekseweg 62
-  Kantoorboekhandel Neerbosch, Symphoniestraat 142
-  Hendrix Kantoorservice, Groenestraat 237
-  Bruna Station, Stationsplein 6K
-  Dekker van de Vegt, Marikenstraat 29
-  Kersten Wielersport, Stikke Hezelstraat 19
-  Natuurmuseum, Gerard Noodtstraat 121
-  V&D, Grote Markt 3
-  Nijmeegs UitBureau/VVV, Keizer Karelplein 32

-  en via internet met de knop Bestellen in het menu.

De routes

1 • Plasmolenroute (28.0 km , te verlengen tot 40.2 km)
De heuvels van de St. Jansberg maken deel uit van het Nijmeegse stuwwallencomplex dat in de voorlaatste ijstijd 200.000 jaar gelden gevormd werd door de opstuwende werking van het landijs. Het bekoorlijke Zevendal vormt er nu een buitenlands aandoende fietsroute die uitmondt bij de Plasmolen. Langs Middelaar en door de uiterwaarden van de Maas wordt de rivier ter hoogte van het veerpont naar Cuijk bereikt. De Maas en het Maas-Waal kanaal noordwaarts volgend gaat het weer terug naar Nijmegen.
De verlenging voert onderlangs de St. Jansberg en langs de rand van het Duitse Reichswald.

2 • Maasroute (47.4 km, in te korten tot 29.7 km)
Grave is een historisch vestingstadje aan de Maas waarvan de verdedigingswerken door de 17e eeuwse vestingbouwer Menno van Coehoorn werden aangelegd. Het historische centrum telt diverse fraai gerestaureerde panden en monumenten waaronder de St. Elisabethskerk, de Hampoort en het Graafs Museum. Na de brug bij Grave meandert de 8 km lange autoloze dijk Maasdijk naar Heumen. Een fraai fietspad langs het Maas-Waalkanaal voert vervolgens naar Malden waarna via de bosjes van de Elshof het beginpunt weer wordt bereikt. 

3 • Ooijroute (38.6 km) 
Na het passeren van de Waalkade gaat deze route al na 500 meter de Ooijpolder in. Langs Persingen, het kleinste kerkdorp van Nederland en het recreatieoord Wylermeer gaat het via een klein stukje Duitsland naar Leuth. Over de Zeelandsestraat wordt verder gefietst naar Millingen. Langs achtereenvolgens bezoekerscentrum de Gelderse Poort, de scheepswerf van Millingen en een fietspad over de dijk, dat met schapen gedeeld moet worden, wordt Kekerdom bereikt. De hele terugweg naar Nijmegen is daarna een bonte aaneenschakeling van diverse waterplassen die als tichelgat, doorbraakkolk of door zand- en grindwinning zijn ontstaan.

4 • Kranenburgroute (39.7 km) 
Deze heuvelachtige route gaat in een boogje langs de Duivelsberg en door de Duffelt naar Kranenburg, van oudsher een bedevaartsstadje. Het piepkleine centrum is aan de zuidkant halfcirkelvormig ommuurd. Aan de binnenzijde van deze oude stadswal loopt de Wanderstraße waaraan  een tweetal fraai gerestaureerde torens en de Wallfahrtskirche St. Peter und Paul liggen. Over een glooiende weg langs de zoom van het Reichswald en onderlangs de St. Jansberg vervolgt de route naar Plasmolen. Van hieruit gaat het omhoog door het fraaie Zevendal en over de Biesseltse baan door de bossen terug naar Nijmegen.

5 • Lingeroute (49.3 km in te korten tot 25.9 km)
Aan de overkant van de Waal gaat deze fietsroute over de dijk naar Bemmel met zijn 15e eeuwse Kasteel Kinkelenburg, ooit jachtslot van de Hertogen van Gelre. Op weg naar de Linge wordt de War Memorial Chapel gepasseerd. Vervolgens komt een 7 kilometer lang fietspad langs de Linge uit bij het 13e eeuwse Kasteel Doornenburg. Na het pontje bij Pannerden wordt een fraai stukje Rijnstrangen gebied doorkruist op weg naar Huissen. Via Angeren en Haalderen wordt tenslotte het natuurgebied de Bemmelse Waard bereikt. In de uiterwaarden vormt de zogenaamde defensiedijk een aangename autoloze route om terug naar de Nijmeegse Waalbrug te fietsen.
6 • Keentroute (52.2 km)
Via een omweg door Heumensoord en de Elshof voert deze route eerst naar het natuurgebied Overasseltse en Hatertse vennen. Door landelijk gebied gaat het vervolgens naar de Maas waar de dijk gevolgd wordt naar het historische vestingstadje Ravenstein. Reeds gesticht in 1360 werd Ravenstein pas in de 16e eeuw tot vesting omgebouwd. Twee pittoreske stadspoorten zijn hiervan bewaard gebleven. De route vervolgt naar het landbouwdorp Keent dat, gelegen in de bocht van een oude Maasarm, in het recente verleden meermaals door hoogwater van de buitenwereld werd afgesneden. Over de brug bij Grave, door Overasselt en opnieuw door de Overasseltse en Hatertse vennen wordt tenslotte de terugweg naar Nijmegen volbracht.
7 • Duffeltroute (50.8 km, in te korten tot 23.2 km)
De Duffelt, die Düffel op zijn Duits, is de naam waaronder het Nederlands-Duitse rivierengebied tussen Nijmegen en Kleef bekend staat.
Deze fietsroute gaat langs het Meertje eerst naar Persingen, het kleinste kerkdorp van Nederland, waarna achterlangs recreatieplas het Wyler Meer de Duitse grens wordt overgestoken. Verkeersluwe weggetjes omzoomd door hagen en populieren voeren vervolgens door de Duffelt langs Zyfflich en Mehr naar Donsbrüggen vlak bij Kleef.Via Rindern en over de schilderachtige Drususdeich gaat het daarna naar Düffelward. Over de 'Dingdung' en de ‘Grünerweg’ gaat de route weer terug naar Zyfflich om langs het ooievaarsnest van Jan en Marie Nederland weer binnen te rijden.
8 • Gelderse Poortroute (43.8 km, in te korten tot 33.1 km)
De Gelderse Poort is het 20.000 hectare grote en grensoverschrijdende natuurontwikkelingsgebied in de driehoek Arnhem, Nijmegen en Emmerich waar de natuur van de grote rivieren steeds meer zijn eigen gang mag gaan. Internationaal is de Gelderse Poort vooral van belang door de tienduizenden overwinterende ganzen die luidruchtig de weilanden en het luchtruim van het Nederlands-Duitse grensgebied bevolken. Er zijn informatiecentra gevestigd in Millingen, Kekerdom, Kranenburg en in het Natuurmuseum in Nijmegen. De fietsroute voert door een karakteristiek landschap van dijken en waarden, strangen en kolken, steenfabrieken en tichelgaten. Het interessantste natuurgebied dat wordt doorkruist is de Millingerwaard, waar vanaf 1995 alle afrasteringen en hekken opgeruimd zijn en Schotse galloways en Poolse koniks werden uitgezet.
9 • Waalroute (62.7 km (in te korten tot 44.1 of tot 24.3 km)
Deze route voert van begin tot einde langs de Waal over dijken die recentelijk na de bijna-hoogwaterramp van 1995 zijn verlegd of versterkt. Eenmaal bij Winssen wordt de dijk verlaten voor een vier kilometer lange verkenning van natuurgebied de Winssense waarden. Op de heenweg langs de dorpen Ewijk, Winssen, Deest, Druten, Boven- en Beneden-Leeuwen is de dijk grotendeels verboden voor autoverkeer. Na het keerpunt bij Beneden-Leeuwen worden aan de Betuwse kant de dorpen IJzendoorn, Ochten, Dodewaard, Slijk-Ewijk en Oosterhout gepasseerd.
10 • Reichswaldroute (60.1 km, in te korten tot 44.0 km)
Ten oosten van Nijmegen ligt op Duits grondgebied het uitgestrekte Reichswald.
Deze pittige en heuvelachtige route voert over vrijliggende fietspaden door de bossen achterom Groesbeek naar de Duitse grens. In Duitsland gaat het via de autovrije Kartenspielerweg dwars door en langs het uitgestrekte Reichswald naar Nierswalde. Deze tuinbouw nederzetting werd door de Duitse staat kort na de oorlog gesticht om eventuele Nederlandse aanspraken op dit voorheen onbewoonde gebied te ontmoedigen. Langs het Reichswald War Cemetery waar 7654 voornamelijk Britse oorlogsslachtoffers begraven liggen en over de steile 88 meter hoge Geldenberg vervolgt de route naar het ‘Reiterdorf’ Frasselt, centrum van de paardensport. Via het Bevrijdingsmuseum 1944 in Groesbeek en de Maldensebaan en Biesseltsebaan, die dwars door Boswachterij Groesbeek lopen, komt de route weer terug in Nijmegen.
11 • Batenburgroute (53.6 km, in te korten tot 46.2 km)
Het monumentale dorp Batenburg, mooi gelegen aan de Maas, vormt het hoofddoel van deze fietsroute. De geschiedenis van de romantische ruïne van het voormalige kasteel Batenburg gaat terug tot halverwege de 12e eeuw. Nadat het door Franse troepen in 1794 werd verwoest kwam het in 1953 in bezit van de Stichting Gelderse Kastelen die het na 1990 voor verder verval wist te behoeden. De Oude- of St. Victorkerk, herbouwd in oorspronkelijke staat, en talloze pittoreske witte huizen zijn eveneens een bezichtiging waard. Op weg naar Batenburg komt deze fietsroute verder door de Hatertse en Overasseltse Vennen, door Wijchen met zijn fraaie Kasteel raadhuis, het landelijke Leur en Hernen.